In 2012 werd Jasper Steringa opgepakt en veroordeeld. Hij zou in mei 1999 de Friese Marianne Vaatstra hebben verkracht en vermoord. De zaak Vaatstra verwierf landelijke bekendheid vanwege het jarenlang ontbreken van de dader, die uiteindelijk door middel van DNA-technologie werd gevonden. Toch blijven vragen en leugens zich opstapelen. Is de bekentenis van Jasper terecht, of geconstrueerd?
Forensische rapporten, honderden ooggetuigen, media-uitingen, reconstructies en onderzoek van het OM spreken elkaar op grote punten tegen, ontdekte de Friese Pieter Postma, voormalig hoofd griffie strafsector van de rechtbank Leeuwarden. Het mainstream verhaal is dat Marianne na een avond stappen op Koninginnenacht alleen naar huis fietste en dat Jasper haar tegen zou zijn gekomen — waarna de verkrachting en moord volgden. “Die fietstocht kan er niet geweest zijn”, vertelt Postma. “Het Nederlandse volk is compleet belazerd.”
Hij onderzoekt de zaak al jaren en beroept zich op zijn burgerplicht om de waarheid van die avond boven tafel te krijgen. Het feit dat de eerste dagen na de moord bekend werd dat er geen aanleiding was het nabij gelegen azc te betrekken bij het onderzoek, was voor Postma reden vraagtekens te zetten bij de zaak. “De dader was nog niet bekend, waarom sloten ze het azc dan al uit? De schrijvende pers heeft het narratief kritiekloos gevolgd. Daarnaast kan ik slecht tegen onrecht. Inmiddels hebben zich zoveel feiten opgestapeld — het kan alleen domheid zijn, dit niet te willen zien. Het is ze niet gelukt de leugens op elkaar af te stemmen”, stelt Postma.
Postma kent de rechters die betrokken zijn geweest bij de zaak. “Iedereen die ook maar enigszins verschil kan maken, heb ik aangeschreven, maar zonder resultaat. Van politiebazen tot gasten in talkshows. Ze weten dit, maar zwijgen allemaal.” Zo ook de advocaat van Jasper, Jan Vlug. “Deze feiten zouden Jasper vrijpleiten, maar Vlug doet er niks mee. Sterker nog: hij klaagt over ‘complotters’.”
Keningswei
De zaak Vaatstra zit volgens Postma vol leugens en mysteries. Op zijn website Keningswei.nl publiceert hij vragen en brieven aan het OM en advocaten en hij heeft al tientallen keren wandelingen georganiseerd in het Friese Buitenpost waarbij hij met geïnteresseerden de laatste 1,5 kilometer van de vermeende fietstocht wandelt en zijn bevindingen en vragen deelt. “Mijn uitgangspunt is dat die fietstocht er niet was, waardoor Jasper niet de dader kan zijn geweest. Bij speculaties wat er dan wel gebeurd zou zijn, blijf ik weg. Ik blijf puur bij de feiten.” Postma vindt deze zaak wel een waarschuwing voor ons allemaal. “Als ze hiertoe in staat zijn, hoe dichtbij kan het dan komen? Wie wordt dan de volgende Jasper?”
Een van Ons
Op 16 november 2024 kwam Jasper voorwaardelijk vrij. Hij mag niet in het noorden van Nederland komen en heeft een contactverbod met de nabestaanden. Overtreedt hij dit, moet hij de resterende zes jaar van zijn straf alsnog uitzitten. Het is dan ook opvallend dat in september 2024 de dramaserie Een van Ons uitkwam op Canal+. Regisseur Michiel van Erp erkent dat de serie is gebaseerd op de zaak Vaatstra, maar geen reconstructie is. Volgens Van Erp zegt de serie iets over het Nederland van nu “waar xenofobie, complotdenken en het voor eigen rechter spelen aan de orde van de dag zijn”.
Postma heeft zowel de regisseur als andere betrokkenen bij de serie geïnformeerd, maar heeft van niemand een reactie ontvangen. “Ik vermoed dat deze serie zwaar gesubsidieerd is door het OM. Moet het volk, met de vrijlating in het vooruitzicht, nog eens goed ingepeperd worden dat hij wel degelijk de dader zou zijn?”
15 grote leugens en vraagtekens in de Vaatstra-zaak
- Advocaat Jan Vlug zou bij bijna alle verhoren zijn geweest, maar zegt zelf dat hij er niet bij mocht zijn.
- Jasper is na zijn arrestatie de maximale 15 dagen in beperking geweest, wat normaliter alleen gebeurt als er meerdere verdachten of daders zijn. “In die dagen kan hij zijn gemanipuleerd en gehersenspoeld in voorbereiding voor de zitting.” Jaspers moeder vertelde dat hij gelig zag toen ze hem na zijn beperking had gezien, wat erop kan duiden dat hij gedrogeerd was.
- De verklaring van Jasper bevatte uitsluitend informatie die al bekend was. Er zaten geen nieuwe, verifieerbare details in die alleen hij — als dader — kon weten. Toch presenteert het OM zijn ‘bekentenis’ als authentiek en gedetailleerd, terwijl het slechts een herhaling is van het gewenste scenario.
- Andere getuigen hebben Spencer (vriend van Marianne Vaatstra) zonder Marianne bij Paradiso gezien. Toen Spencer haar als een van de eersten aantrof, bleef hij roepen dat het zijn schuld was.
- De speurhonden hebben vanaf de vindplaats geen spoor gevolgd naar de Keningswei, waar Jasper vandaan zou zijn gekomen. De honden liepen richting het azc. De inzet van de honden is later uit het dossier gehaald.
- Mariannes vader heeft in februari 2013 de Machiavelliprijs gewonnen. Volgens de jury heeft Bauke ervoor gezorgd dat er een grootschalig DNA-onderzoek werd verricht. Andere winnaars van deze prijs, zoals Bellingcat (2019), Marion Koopmans en Diederik Gommers (2020) en Johan Remkes (2022), zijn op zijn minst dubieus te noemen.
- De zogenaamde DNA-match van Jasper zou een maand eerder al bekend moeten zijn geweest. Op 29 september 2012 waren er twee gedeeltelijke matches, waardoor het onderzoeken van het DNA van andere Steringa’s voorrang kreeg. Jasper gaf 11 oktober 2012 zijn wangslijm af, dus de match was een dag later al bekend. Dat dit na ruim een maand grootschalig werd verkondigd noemt Postma “een uitgebreid voorbereid toneelstuk”.
- Het gevonden DNA van Jasper zou een klein haartje in een aansteker in de tas van Marianne zijn geweest, maar Jasper rookte niet. Volgens het verhaal is het DNA niet afkomstig uit sporen van de verkrachting.
- Getuigen en nabestaanden hebben regelmatig — onder druk — hun verklaringen gewijzigd.
- De vrienden van Marianne hebben Jasper — die tientallen meters achter hen fietste — niet gezien, terwijl het volle maan was met helder zicht tot 900 meter.
- Jasper is boer en was die avond naar buiten geweest om een koe te helpen kalven. Er is geen dierlijk materiaal gevonden op of rond Marianne.
- Jasper zou Marianne met één hand hebben vastgehouden en met zijn andere hand een zakmes hebben geopend, maar zijn type zakmes kon alleen met twee handen geopend worden.
- Volgens het requisitoir van het OM zou Marianne achterop hebben gezeten bij Wietze en Spencer, de band liep leeg, ze hebben gewacht bij een bankje in Kollum en op station Buitenpost werd een fiets gestolen. “Deze fietstocht van 5,2 kilometer heeft nooit in 20 minuten plaats kunnen vinden.”
- Er zijn meerdere rechercheurs uit het onderzoek gestapt en hebben ontslag genomen. Kregen zij gewetensbezwaren?
- Marianne had sporen op haar polsen, volgens het OM afkomstig van haar eigen bh. Volgens een eerder forensisch rapport van Hans Akerboom uit 2006, waren de verwondingen afkomstig van metalen handboeien. Dit betekent dat dit later is aangepast aan de verklaring die Jasper — onder druk — heeft afgelegd.
Pieter Postma heeft de inhoud van zijn onderzoek meerdere keren aan OM, politie, rechters, advocaten, journalisten, deskundigen voorgelegd met het dringende verzoek fouten, tekortkomingen te melden opdat correcties plaats kunnen vinden. Tot op heden is er geen enkele correctie gedaan.
Hij organiseert wandelingen om samen de laatste 1,5 kilometer van de fietstocht van Marianne Vaatstra te lopen. Onderweg staat hij op een aantal markante punten stil, om aan te geven wat het Openbaar Ministerie daarover schrijft. Wil je een keer meelopen? Kijk dan op de website Keningswei.nl
De eerstvolgende wandeling — de 36e al — is zaterdag 20 september 2025, aanvang 14:00 uur, Jeltingalaan 80 in Buitenpost, op het parkeerterrein van sportpark De Swadde.
Vanaf de start tot het punt waar Marianne Vaatstra door Jasper Steringa zou zijn gestopt is 1300 meter. De duur van de wandeling is — afhankelijk van vragen — tussen de 1,5 en 2 uren. Na afloop is er mogelijkheid iets te nuttigen in de Pyramide, die ook een rol speelt in dit verhaal. Iets dat overigens ook door het OM is verzwegen.
Ella Ster | ellaster.nl
Ontdek meer van Ellaster
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
