Paula Pagie vertelt over het misbruik in Huize Sint Anna in Heel (Limburg): “Er zijn daar kinderen vermoord en daar kan ik niet mee leven.” Nadat ze vergeefs aangifte deed, probeerde ze stukje bij beetje haar jeugdtrauma’s te verwerken. Door het verlies van haar vriendje Josje, een drama dat zich met Kerstmis had voltrokken, bleef Paula met een enorm schuldgevoel zitten. “Ik was te laat om hem te redden.”
DEEL 2
Diepe sporen
Het seksueel en georganiseerd sadistisch ritueel misbruik heeft bij Paula diepe sporen nagelaten, zowel fysiek als psychisch. Ze toont me een diep litteken tussen haar sleutelbeen. Daarboven zitten er nog twee, in haar nek en onder de kin. “Ik denk dat ze me op allerlei manieren vastbonden, met ijzeren banden om mijn nek en schouders. Ik vermoed ook dat mijn stuitje gebroken is geweest. Op mijn achterhoofd zit een verharde plek, van alle slaag die ik heb gekregen. Daarnaast heb ik heel vaak blaasontsteking gehad.”
Ze was nog heel klein toen buurman Portier haar misbruikte, een peuter nog. Hij zorgde er ook voor dat ze naar het katholieke zwakzinnigeninstituut Sint Anna in Heel werd gebracht, waar nog veel ergere dingen gebeurden. Als haar moeder daar al iets van merkte, had Buurman Portier overal een verklaring voor. Paula durfde niets te zeggen, uit angst dat ze haar moeder gingen vermoorden, of haarzelf.
Uit Paula’s dagboek:
“Van de terugweg kan ik me niets meer herinneren. Terug op het hofje waar ik woonde, kreeg ik bij buurman Portier limonade. Zijn vrouw deed mijn haar en mijn kleren goed. Op een keer was ik zo uitgeput dat ik niet kon lopen. Buurman Portier zei tegen mijn moeder dat we ver gewandeld hadden en ik daar zo moe van was. Maar we hadden helemaal niet gewandeld.”
—
Een groot geheim
Nadat de jeugdherinneringen bij Paula weer bovenkwamen, kon ze op een gegeven moment niet meer voor-of achteruit. Ze schreef in haar dagboek: “Ik durf eindelijk uit te spreken dat ik mishandeld ben. Wat is er veel in mij kapot gemaakt. Wat heb ik me alleen, angstig en verdrietig gevoeld. Ik hoor vaak, je moet leven in het nu. Maar hoe kan je in het nu leven, als je zo’n geheim uit het verleden in je draagt? Daarom moet ik eerst de trauma’s oplossen. Inzicht krijgen hoe ik hiermee om moet gaan en dan wordt het leven in het nu misschien draaglijk.”
57 jaar na het misbruik — toevallig een paar dagen na Kerst — bezocht Paula in 2011 samen met haar volwassen dochter het inmiddels verlaten pand van Sint Anna in Heel. Ze wist dat daar iets gebeurd was. “Ik voelde dat gewoon.” Toen ze binnen door de zwart-wit betegelde gang van het klooster liepen, wist Paula feilloos de weg. Ze vertelde haar dochter dat er rechts om de hoek van de gang nog een trap was. Haar beschrijving klopte precies. Ze was hier vaker geweest. Te vaak. Eenmaal op de trap begon haar lijf hevig te schudden en beven. Een therapeut vertelde haar later dat op zo’n moment emoties loskomen, die tot in de celkern vastzitten. “Daar ben ik tot de dag van vandaag nog mee bezig, om dat los te krijgen.”
Paula laat me de foto’s zien die ze in het pand hebben gemaakt. Toen ze in de badkamer stonden, kwamen heftige beelden binnen, vertelt ze. “Ik zag beelden van bloed in de badkuip dat wegspoelde. Ik zag een oogje liggen. Lichaamsdelen … We moesten kijken. Ik wist dat kinderen het daar niet hadden overleefd.” Ze laat zien hoe ze zich vastgreep aan de badrand. “Daar gaat Josje, dacht ik. Ik probeerde hem te beschermen, hij was jonger dan ik.”
Uit Paula’s dagboek:
“Steeds hoor ik in mijn hoofd: ‘Eigenlijk had jij daar moeten liggen, maar je was te laat. Omdat je met Kerstmis niet hier was hebben we hem genomen. Het is jouw schuld.’ En toen lieten ze me hem zien. Hij was niet alleen dood, hij was verminkt. Hoe lang heeft hij geleden? Hij was mijn vriendje en ik heb hem niet kunnen redden. Ik was te laat. Wat heb ik mezelf geweld aangedaan om deze schuld op me te nemen, maar ja, ze bleven maar herhalen dat het mijn schuld was. Ik was met Kerstmis niet gekomen, dus ik was te laat om hem te redden.”
—
Aangifte
Via een bevriende Officier van Justitie besloot Paula in 2011 aangifte te doen. “Er zijn daar kinderen vermoord en daar kan ik niet mee leven.” Na enig aandringen bezocht ze uiteindelijk in hetzelfde jaar, met twee rechercheurs het leegstaande kloostercomplex van Sint Anna, op zoek naar een spoor, een strohalm, iets concreets dat de gruwelijke herinneringen kon bevestigen.
“Hier ligt geen bewijs. Waar zijn die kinderlijken dan?”, vroegen de rechercheurs, waarvan er een ironisch genoeg Jos heette. “Bij de kindergraven, bij de oudere kinderen in de kist. Er zijn daar heel veel kinderen gestorven,” antwoordde Paula. De rechercheurs vertelden haar dat het kerkhof 15 jaar geleden was geruimd. Veel is er uiteindelijk niet uit dat onderzoek gekomen. Ze heeft het er toen bij gelaten. “Naar het gerecht ga ik niet,” zegt Paula, “want als iemand gaat zeggen dat het niet waar is, dat kan ik niet aan. Dan heb ik er een trauma bij.”
De Officier adviseerde om wel haar getuigenis met de commissie-Deetman te delen, die onderzoek deed naar seksueel misbruik binnen de katholieke kerk, en dat deed ze uiteindelijk via de stichting Klokk (Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik).
Dissociatie
Als we haar verhaal mogen geloven, was de dood van het jongetje geen uitzondering. Paula vertelt dat ze ook kindoffers heeft gezien. Als het misbruik te heftig werd, ging ze als klein meisje dissociëren. Dan ging haar bewustzijn uit haar lichaam, naar een andere realiteitslaag, een spirituele wereld.
Ze schreef in haar dagboek: “Vreselijke beelden komen er weer langs, te erg om nog een keer op te schrijven. Steeds vaker ging ik uit mijn lichaam en zag mezelf liggen. De engelen kwamen me weer halen. Ook Mientje, mijn overleden zusje, is erbij. Ze zegt dat alles goedkomt. Ik moet steeds terug, maar ik wil bij de engeltjes blijven. Daar is het fijn.”
Uit Paula’s dagboek:
Het eerste beeld was een klein baby’tje dat op een hoge tafel lag. Ik schreeuwde: ‘niet het baby’tje!’ Plotseling zag ik hoe een licht uit het baby’tje naar een engel ging, die erboven zweefde. Ik riep: ‘neem mij, niet de baby!’ Toen kwam er een engel naar me toe: ‘jij gaat nog niet mee, want je moet zelf nog twee baby’s krijgen.’ Ik zei: ‘dat kan niet, want ik ben vies.’ Ze zei: ‘jij bent een hele mooie bron om kinderen doorheen geboren te laten worden.’
—
“Er werden kinderen mishandeld en ik moest toekijken. Ze maakten mij met alles bang. Nu zag ik voor de tweede keer een licht omhoog. Dit keer vanuit een jongetje. Weer naar een engel. Ik smeekte de engel: ‘neem mij mee’ en weer zei ze nee.”
Doodsbedreigingen
De kindoffers vonden plaats in de kapel, op het altaar. “Ze dwongen ons om te kijken.” Het was riskant om niet te gehoorzamen, of haar moeder te vertellen over wat er gebeurd was. Je kon zomaar het volgende doelwit zijn. Paula schreef in haar memoires: “Op een dag was er een nieuwe vrouw bij, die zei terwijl ze naar Paula wees: ‘Die dikke met die wijnvlek moet dood. Zij gaat ons verraden. Ze woont bij het water en die is zo verdronken.’”
Uit Paula’s dagboek:
“Ik wil mijn lijf niet meer. Het is vies en besmeurd, maar dan komt er een engel en die helpt me verder. Ze spoelt me schoon en zegt leer van je lichaam te houden, van iedere vezel. Voel de aarde onder je voeten, want jij bent de belichaming van de aarde en de hemel. Deze twee energieën komen in jouw samen.”
—
Paula heeft al veel verwerkt en bepaalde herinneringen opgeschreven, maar toch wil ze niet te veel in het verleden gaan roeren. Sommige dingen zijn te heftig. “Ik kan daar niet over praten. Daar wordt ik helemaal ziek van. Dat kan ik niet uiten. Dat wil je niet weten. Dat zijn dingen … als ik daar aan denk, dan gaat het helemaal mis. Als ik daar in ga zitten, weet je, ik heb heel veel verwerkt, maar dan breek ik …”
De huisarts ontdekt het misbruik
Lange tijd had haar moeder geen idee wat er gebeurde als Paula bij buurman Portier was en ze wist al helemaal niet dat hij haar stiekem naar Sint Anna liet brengen. Maar op een dag, toen Paula terug kwam van Sint Anna en naar huis probeerde te lopen, zakte ze voor de deur in elkaar. Haar moeder riep de hulp in van een andere buurman, die Paula naar de huisarts droeg.
Uit Paula’s dagboek:
“Als de dokter in mijn kruis wil kijken, wil ik dat niet. En als hij dan toch kijkt, verandert zijn gezicht. Hij kijkt mijn moeder aan en zegt iets. Mijn moeder schreeuwt naar de dokter: ‘Gij zwijgt!’ Ze zakt op de grond in elkaar en zegt: ‘dit overleef ik niet.’ De dokter zegt: ‘je moet naar de politie.’ ‘Nee’, zegt mijn moeder, ‘als ze haar niet geloven en hem wel, wijzen ze Paula haar hele leven na. Mij hebben ze ook altijd nagewezen. Dat gaan ze met dit kind niet doen.’”
—
“Mijn moeder huilt en wanneer we thuiskomen zie ik hoe ze buurman Portier wegjaagt. Ik zie dat mijn moeder sterker is dan hij en dat hij mijn moeder helemaal niet had kunnen vermoorden.”
Het misbruik stopt
Vanaf dat moment stopt het misbruik. Paula was toen vijf jaar. Haar moeder vertelde iedereen dat haar dochter ziek was. “Ze sloot me op en ik werd steeds opnieuw gewassen. Ze zette me in een teiltje waar ik zolang in moest zitten, dat het water koud geworden was,” herinnert Paula zich. Daarnaast kreeg ze allerlei cadeautjes, zoals spelletjes en kleurpotloden. “Van alles om binnen te spelen. Ik mocht niet meer alleen naar buiten. Ik mocht nooit meer naar buurman Portier.” Niet lang daarna verhuisde het gezin naar een betere wijk. Haar moeder vertelde Paula dat ze alles dat er was gebeurd beter kon vergeten en er nooit meer aan moest denken.
Dat deed Paula, die de herinneringen uit haar peuter- en kleutertijd ver weg in haar onderbewustzijn verstopte. Ze voelde later in haar leven wel een zekere onrust, maar ze verklaarde dit door het feit dat ze haar vader nooit had gekend en haar moeder was overleden toen ze zeventien was. Toen ze op haar 21e haar man ontmoette, besloten ze samen iets van hun leven te maken, zonder teveel naar het verleden te kijken. Ze werkten allebei keihard, kregen twee dochters en volgden hun hart. Hij in de muziek, Paula in het schilderen en andere artistieke bezigheden. Totdat op latere leeftijd, ze was toen inmiddels 55 jaar, de beelden uit het verleden weer opdoemden.
“Het was lang taboe om erover te spreken, maar ik heb het recht om mijn verhaal te vertellen.”
—
Het verwerkingsproces
Paula’s kinderen waren al volwassen en het huis uit, toen ze met de verwerking van haar misbruikverleden begon. Toch trok het een zware wissel op haar familie. Paula probeerde het zo goed als kon buiten het zicht van de andere gezinsleden te verwerken. “Mijn kinderen weten maar een heel klein stukje van het totale verhaal. Genoeg om te snappen dat ik misbruik heb meegemaakt. Dat ik triggers en fobieën heb”, vertelt Paula. Ze wil hen niet alles vertellen. Sommige herinneringen zijn ook te gruwelijk. Maar het anoniem delen van haar verhaal, helpt haar met de verwerking, zegt ze. “Het was lang taboe om erover te spreken, maar ik heb het recht om mijn verhaal te vertellen.”
Paula heeft verschillende therapieën gedaan, zoals psychotherapie, EMDR en ademtherapie. Een kinesioloog en osteopaat helpen haar blokkades te lokaliseren en op te lossen. Ze heeft ook veel baat gehad bij yoga en zen mediatie. Voor een meditatieweek gaat ze regelmatig naar een nabij gelegen klooster. “Daar is zo’n serene sfeer.” Dan plakt Paula er steeds wat dagen aan vast, zodat ze onverwerkte stukken kan doorleven en de lading eraf kan halen. Dan komt er soms veel emotie los. Ze wil thuis haar verdriet niet tonen, maar daar kan ze het laten gaan.
De onverwerkte stress zorgde in het verleden voor een lichamelijke vecht-vlucht reactie met een hoge dosis adrenaline. Het bijgevolg was dat ze altijd heel actief is geweest. Ze toont me een hele stapel studie- en werkboeken, die haar ook verder hebben geholpen. De boeken gaan over verschillende therapievormen: EMDR, bio-energetica, het autonome zenuwstelsel in therapie, regressietherapie, traumabevrijding, enzovoort.
Ze had jaren geleden niet gedacht dat ze nog ooit van het leven zou kunnen genieten. Na jaren van knokken en werken aan haar herstel, geniet ze nu vooral van de kleine dingen in het leven. Zoals de tijd met haar kleinkinderen. Het verdriet zal misschien nooit helemaal verdwijnen, maar de trauma’s hebben minder grip op haar. “Ik ben het grootste deel van mijn fobieën kwijt”, zegt Paula opgelucht. Kerst is niet zo’n beladen periode meer. Wanneer ik bij haar wegga werp ik nog een blik op de enorme miniatuurwereld in kerstsfeer die ze heeft gebouwd. Ik zie duizenden lichtpuntjes.
* Paula Pagie, buurman Portier en Toorop zijn gefingeerde namen. De echte namen zijn bij de redactie bekend.
Ella Ster | ellaster.nl
Ontdek meer van Ellaster
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
