TTIP en CETA vormen een bedreiging voor talrijke onderwerpen die wij nodig en belangrijk vinden, zoals: voedsel, gezondheid, veiligheid en milieu. De EU is van plan binnenkort twee vergaande handelsverdragen te ondertekenen: een met Canada (CETA = Comprehensive Economic and Trade Agreement) en een met de Verenigde Staten (TTIP = Transatlantic Trade and Investment Partnership).
De officiële lezing is dat dit banen zal creëren en voor economische groei zorgt. Maar in plaats van de burgers zullen naar alle waarschijnlijkheid vooral de grote bedrijven hiervan profiteren. Dit zijn de voornaamste redenen:
1. Investeerders kunnen staten aanklagen. De zogenaamde Investor-State-Dispute-Settlement (ISDS) garandeert – zelfs in de nieuwe gedaante van ‘Investment Court System’ (ICS) van de EU – het recht van buitenlandse (Amerikaanse en Canadese) investeerders om Europese staten voor het gerecht te dagen. Als zij van mening zijn dat hun investeringen geschaad worden of hun winstverwachting naar beneden moet worden bijgesteld als gevolg van wetten of maatregelen van de EU of van een van de lidstaten, kunnen zij een proces aanspannen. Dit geldt ook voor wetten en maatregelen die het algemeen belang dienen, zoals die op het gebied van de bescherming van milieu en consument.
2. Bedrijven gaan meeschrijven aan nieuwe wetten. De zogenaamde ‘regulatieve samenwerking’ biedt vertegenwoordigers van de bedrijfswereld en bureaucraten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan de gelegenheid wetsontwerpen te beoordelen in ‘expertgroepen’, nog voordat die in de gekozen parlementen zijn besproken. Dit ondermijnt de democratie!
3. De internationale bedrijfswereld heeft buitensporig veel invloed op de geheime onderhandelingen over CETA en TTIP. In 92% van alle bijeenkomsten met belanghebbenden die de Europese Commissie organiseerde in de voorbereidende fase van TTIP werden alleen vertegenwoordigers van bedrijven gehoord. Slechts bij een zeer beperkt aantal gelegenheden werden vertegenwoordigers van consumenten en vakbonden uitgenodigd om hun mening te geven. Ook in het verdere verloop van de onderhandelingen blijft de invloed van bedrijven groot: sommige passages in de uitgelekte conceptteksten zijn zelfs direct terug te herleiden tot lobbyisten van de zakenwereld.
4. De onderhandelingen worden in het geheim gevoerd. Onze volksvertegenwoordigers hebben nauwelijks inzicht in de voortgang ervan, en het publiek krijgt geen inzage in de officiële verdragsteksten zolang de onderhandelingen lopen. Parlementsleden mogen de lange, juridische teksten (het CETA-verdrag beslaat bijvoorbeeld zo’n 1500 pagina’s) alleen lezen in speciaal aangewezen leeskamers, zonder hulp van een deskundige, en niets openbaar maken van wat ze hebben gelezen. Als de onderhandelingen eenmaal zijn gesloten, kunnen ze de overeenkomsten alleen aanvaarden of verwerpen – en niet om wijzigingen vragen.
5. Normen voor de voedselkwaliteit en consumentenbescherming dreigen te worden afgezwakt. TTIP moet de voorschriften in de EU en de VS met elkaar op een lijn brengen. Daarbij komen de Europese standaarden in gevaar, want de eisen zijn in de VS vaak aanzienlijk lager. Bovendien willen de VS dat de EU de Amerikaanse benadering van risico-inschattingen overneemt, dat wil zeggen: dat een product verkocht mag worden totdat de staat kan bewijzen dat het schadelijk is. Vooralsnog moeten bedrijven in Europa bewijzen dat hun producten niet schadelijk zijn voor ze op de markt mogen worden gebracht.
6. Arbeidsrechten en banen komen in het geding. De VS weigert nog altijd fundamentele rechten voor werknemers te erkennen (ze hebben slechts twee van de acht essentiële arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie (International Labour Organization, ILO) van de Verenigde Naties geratificeerd). De ‘race tot the bottom’ waartoe TTIP aanzet, kan ook de werknemersrechten in Europa in gevaar brengen. De sterkere buitenlandse concurrentie leidt mogelijk tot het verlies van een groot aantal banen. Volgens een studie van de Amerikaanse Tufts University zouden er als gevolg van TTIP 600.000 arbeidsplaatsen verloren kunnen gaan.
7. Europese landen worden onder druk gezet om risicovolle technologieën als fracking en gentechnologie toe te staan. Als gevolg van TTIP en/of CETA zouden bedrijven overheden voor een arbiter kunnen dagen als zij risicovolle technologieën reguleren of verbieden. In 2013 spande het olie- en gasbedrijf Lone Pine een rechtszaak van 250 miljoen dollar aan tegen Canada nadat de staat Quebec een verbod op fracking had uitgevaardigd. TTIP en CETA maken de weg vrij voor steeds meer van dit soort rechtszaken.
8. Met CETA en TTIP zal de ongelijkheid verder toenemen. De meest welvarenden halen het grootste voordeel uit CETA en TTIP. Grote multinationals lopen nog verder uit op kleine en middelgrote bedrijven en burgers. De economische crisis in de EU zal wellicht nog verder toenemen, aangezien de meest competitieve lidstaten de sterkste BNP-groei zullen kennen. In landen aan de periferie van de EU, die nu al sterk afhankelijk zijn van buitenlands kapitaal, zullen hoog-gekwalificeerde banen verloren gaan, en duurzame investeringen teruglopen. Wereldwijd zal de kloof tussen welvarende en ontwikkelingslanden verder toenemen: studies voorzien een dramatische terugval van het BNP en jobverlies in derdewereldlanden.
9. Liberalisering en privatisering worden eenrichtingsverkeer. CETA en TTIP zullen het moeilijker – en waarschijnlijk zelfs onmogelijk – maken om publieke diensten, ziekenhuizen, afvalverzameling etc. weer in de publieke sector op te nemen als ze eenmaal geprivatiseerd zijn.
10. CETA en TTIP vergroten de macht van multinationals ten koste van de democratie en het algemeen belang. Dit moeten we niet laten gebeuren! Alstublieft, steun het Europese initiatief tegen TTIP en CETA! Samen kunnen we TTIP en CETA een halt toeroepen!
> Kijk voor meer info op: stop-ttip.org
Ontdek meer van Ellaster
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
